De planeet Jupiter blijft een fascinerende bron van wetenschappelijke ontdekkingen tijdens NASA's Juno-missie, waarbij wetenschappers onlangs gegevens van twee scheervluchten langs Io hebben omgezet in spectaculaire animaties. Ze tonen twee van de meest indrukwekkende kenmerken van de Jupitermaan: een torenhoge berg en een glasglad lavameer.
Onlangs werden tijdens een persconferentie gehouden op de Algemene Vergadering van de Europese Geofysische Unie in Wenen nieuwe ontdekkingen van de op zonne-energie werkende sonde gepresenteerd. Juno-hoofdonderzoeker Scott Bolton belichtte ook updates over de poolcyclonen van Jupiter en de overvloed aan water op de planeet.
Juno-sondes in december 2023 en februari 2024, die binnen een straal van slechts 930 mijl (ongeveer 1500 kilometer) van Io kwamen, leverden close-upbeelden op van actieve vulkanen. "We hadden de kans om vulkanen in actie te zien en opmerkelijke details te krijgen over een 200 kilometer lang lavameer genaamd Loki Patera," merkte Bolton op. Het oppervlak van het meer lijkt zo glad als obsidiaan, wat een unieke en fascinerende compositie suggereert.
Analyses met Juno's Microwave Radiometer (MWR)-instrument onthulden dat Io, in tegenstelling tot de andere Galilese manen van Jupiter, een relatief glad oppervlak heeft en koelere polen dan de middelste breedtegraden. Deze gegevens suggereren een ander geologisch en klimatologisch gedrag dan de andere manen van Jupiter.
Juno's uitgebreide missie, die nu dichter bij de noordpool van Jupiter vliegt, heeft de MWR in staat gesteld de resolutie en details van poolcyclonen te verbeteren. Door verschillende golflengten te vergelijken, ontdekten de onderzoekers dat niet alle polaire cyclonen kunnen worden waargenomen op de noordpool van Jupiter", legt Steve Levin uit, Juno's projectwetenschapper bij het Jet Propulsion Laboratory van NASA. "Het is duidelijk zichtbaar in zowel infrarood- als zichtbaar lichtbeelden, maar de microgolfsignatuur is niet zo sterk als die van andere nabijgelegen stormen. Dit duidt op een heel andere interne structuur."
Deze resultaten geven ons niet alleen een dieper inzicht in atmosferische verschijnselen op Jupiter, maar dragen ook bij aan de discussie over de vorming van ons zonnestelsel. Er wordt aangenomen dat het waterijsmateriaal zou kunnen hebben gediend als bron voor de verrijking van zware elementen in de atmosfeer van Jupiter tijdens de vorming van de gasreus. Recente bevindingen suggereren echter dat de overvloed aan water in de kern van Jupiter verrassend laag is, een mysterie dat nog steeds onopgelost is.
Juno's uitgebreide missie zal waardevolle gegevens blijven opleveren, waardoor wetenschappers de overvloed aan water in de poolgebieden van Jupiter kunnen vergelijken met die van het equatoriale gebied van Jupiter en nieuwe inzichten kunnen verschaffen in de structuur van zijn verdunde kern.
Tijdens Juno's meest recente vlucht langs Io op 9 april kwam de sonde binnen ongeveer 10.250 kilometer van het maanoppervlak. De volgende grote vlucht, de 16.500e van de missie rond Jupiter, staat gepland voor 61 mei. Deze flybys vergroten niet alleen onze kennis van Jupiter en zijn manen, maar openen ook nieuwe horizonten in de verkenning van de ruimte, en beloven verdere ontdekkingen die ons begrip van de kosmos zouden kunnen herschrijven.
